Loitar contra o plástico é unha batalla que ás veces atafega. Miramos ao noso ao redor e todo é plástico: plástico para coller a froita no supermercado, plástico para meter o paraugas mollado ao entrar nun edificio, plástico para tomar unha cana nun festival, plástico para revolver o azucre do café... Plástico, plástico, plástico. Pero conseguir reducilo nunha porcentaxe significativa non é tan difícil como parece se empezamos por decisións pequenas. Basta con fixarnos nos nosos hábitos de consumo, analizar os nosos costumes e cambiar algunhas delas para que a chea de plásticos que producimos ano tras ano avulte un pouco menos. Estes son algúns trucos para comezar esta pequena gran revolución:

Cando os plátanos veñen en envase de plástico, a carne en bandexa de  poliespán, as berenxenas envoltas en filme e as leitugas en bolsa, organizar a compra ao chegar casa convértese en pura xestión de residuos. Se á provisión de produtos frescos envasados súmanse legumes, galletas, pasta, iogures, refrescos ou alimentos procesados, como os pratos conxelados ou a pizza, a montaña de desperdicios que se xera cada vez que imos ao supermercado supera, en ocasións, o volume dos propios alimentos que compramos. Por iso, quizá, o mellor exercicio, antes de poñerse ao choio a reducir o plástico en casa, é observar os nosos hábitos e tratar de darnos conta do que supón cada decisión de compra que tomamos. Cando o ollo e o cerebro afanse a esta análise é difícil que non se acenda unha  lucecita de alarma cada vez que temos entre mans, a piques de caer no noso carro da compra, un produto con embalaxes innecesarias.

E cales o son? Case todos, porque boa parte dos alimentos poden comprarse prescindindo deles. Aínda que a tendencia nas grandes cadeas fose nos últimos anos a de embolsar e envasar calquera produto coma se houbese que neutralizar un axente contaxioso, na actualidade resulta bastante sinxelo comprar polo menos parte dos alimentos que comemos a granel. A froita e a verdura, como toda a vida, está dispoñible ao peso e sen embalaxe e cada vez son máis os establecementos xeneralistas que ofrecen tamén legumes ou froitos secos sen envasar. Se optamos polas cada vez máis abundantes -e de moda- tendas a granel, poderemos atopar moitos máis artigos que nos permitirán reducir os plásticos: pasta, fariñas, azucre, infusións, cereais, froitas  deshidratadas, especias, arroces,  cuscús,  quinoa, galletas e ata graneis líquidos, como  tahini ou crema de cacahuete, poden comprarse ao peso. O ideal: levar os nosos propios envases ou bolsas  reutilizables e reducir así os refugallos. 

Sobreenvasar é un costume que se estendeu nos últimos anos nos supermercados e grandes superficies, mentres que os fabricantes de alimentos optaron por outra fórmula que multiplica os plásticos: os envases individuais. Son cómodos, manteñen frescos os alimentos, pero non son imprescindibles e incrementan de forma moi significativa os residuos. De feito, con produtos de certa  durabilidad, como as galletas, basta con conservalas en tarros de cristal ou aceiro inoxidable para mantelos frescos durante moito tempo. Se a pesar de todo, optamos por produtos en  monodosis, deberíamos buscar envases de materiais sustentables, como o papel ou o cartón. Un exemplo? Sobres de azucre que, aínda que tradicionalmente fabrícanse en papel, comezaron a empregar tamén o plástico, co seu consecuente custo ambiental. Moitas empresas ademais comezaron xa a facer importantes investimentos en plans de  ecodiseño para facer os envases máis lixeiros (usando menos materia prima), de menor pegada ambiental, reciclables ao 100%, etc. 

Salvo prescrición facultativa ou incapacidade física, non hai nada que faga imprescindible o uso deste dispositivo, moi do gusto dos nenos e dalgúns bebedores de combinados e cócteles, mentres que o seu efecto sobre o medio ambiente é fatal. De feito, a Unión Europea (UE) propuxo prohibir estes obxectos, xunto a outros de plástico dun só uso, como os  bastoncillos para os oídos ou os cubertos, para lograr reducir a produción de plásticos e a contaminación producida polas verteduras ao medio ambiente.  O problema, obviamente, non é do utensilio, senón do material co que se fabrica, por iso as  pajitas xa comezaron a producirse con outros materiais sustentables, como o cartón ou  reutilizables e duradeiros, como o aceiro inoxidable. A pauta marcada polas autoridades europeas xa empezou a asumirse en cadeas de alimentación e produtores. Algúns establecementos eliminaron ou prevén eliminar a medio prazo estes produtos, que afectan de forma moi grave aos peixes e as aves mariñas, que inxeren este tipo de residuos en ríos e mares.

Se as túas pinzas da roupa son de plástico, procura que che duren moito tempo (a idea é non xerar máis residuos e acabar cos produtos dun só uso), pero se necesitas comprar este artigo, elixe as de toda a vida: as de madeira.  Menos vida útil que as pinzas, teñen os cepillos de dentes: recoméndase cambialos cada tres ou catro meses, o que, ao longo dunha vida, pode sumar uns 300 artigos por persoa. Existen xa alternativas biodegradables para substituír os cepillos convencionais de plástico, como os fabricados con bambú. O seu custo económico é máis alto que o dos tradicionais, pero compénsase con fartura polo seu menor impacto mediambiental. En calquera caso, tamén temos a posibilidade de alongar a vida dos cepillos de plástico se os empregamos como útiles de limpeza para pequenos obxectos, para as xuntas dos azulexos ou para zonas pouco accesibles de billas e desaugadoiros.

Como no caso das pinzas de plástico, se os teus táper son de plástico, cóidaos e alonga a súa vida todo o que poidas (aínda así, ten coidado de usalos correctamente, sobre todo no microondas e con altas temperaturas), pero se tes que aumentar o teu enxoval de conservación ou substituír o que xa tes, o máis sustentable é que optes polo vidro ou o aceiro inoxidable. O aceiro garantirache que terás táper para toda a vida, mentres que o vidro (que, como o aluminio, é reciclable unha e outra vez sen que perda as súas propiedades) achegarache un plus no teu compromiso co medio ambiente, porque para conservar algúns produtos unha solución perfecta é reutilizar os tarros de vidro en lugar de tiralos ao contedor. Un tarro de marmelada ou de tomate pode ser o contedor ideal para uns froitos secos ou unhas olivas e nun tarro de legumes conservarase perfectamente o azucre ou a pasta. Se levas os teus propios recipientes cando vas facer a compra e úsalos para os teus produtos a granel, a xeración de residuos será cero e o teu comportamento co medio ambiente, dez.  

Os produtos sólidos de hixiene e cosmética teñen unha dobre vantaxe: non necesitan envases e duran máis que os convencionais, por tanto, aforran ao medio ambiente ter que dixerir máis plásticos. O xabón, que nas últimas décadas viuse desprazado polos xeles, é unha opción ecolóxica clásica que apenas xera residuos e dura moito máis que un bote de xel. Nos últimos tempos comezáronse a xeneralizar tamén a comercialización de  champús que parecen pastillas de xabón (moitos deles con producións naturais e ecolóxicas e con resultados óptimos no cabelo) que contribúen tamén á redución de residuos. Unha das máis veteranas é a británica  Lush, fundada en 1995 e que produce e vende  champús feitos a man con produtos naturais, pero o fenómeno estendeuse con marcas como a andaluza  Kia Ora, cuxa produción é natural, libre de tóxicos e vegana.  O formato cosmético sólido tamén se  utliza para a fabricación de perfumes, de  acondicionadores e de pasta de dentes. 

Vía: La Voz de Galicia